آشنایی با ۵ واکسن جدید کرونا
تاریخ انتشار: ۱ اسفند ۱۴۰۱ | کد خبر: ۳۷۱۵۵۲۳۰
با وجود این با هر جهش جدید ویروس کرونا، میزان مصونیتی که این واکسن‌ها ارائه می‌دهند، کاهش می‌یابد و به‌اصطلاح ویروس‌ها آنها را دور می‌زنند. به‌همین‌دلیل است که محققان سراسر جهان، علاوه بر تلاش برای به‌روزرسانی نسخه‌های قبلی، روی توسعه واکسن‌هایی با فناوری کاملا جدید نیز کار می‌کنند. طبیعتا هدف اصلی همه انواع این واکسن‌ها ایجاد ایمنی طولانی‌مدت است اما پیش‌بینی می‌شود برخی از آنها در برابر گستره بزرگ‌تری از سویه‌ها، حتی سویه‌هایی که هنوز ظاهر نشده، هم موثر باشند.
بیشتر بخوانید:
اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!
به‌طورکلی وظیفه تولید آنتی‌بادی در بدن، به عهده گروهی از سلول‌های ایمنی موسوم به «لنفوسیت B» است که از آلوده‌شدن سلول‌های سالم جلوگیری می‌کنند. از طرف دیگر، سلول‌هایی به نام «لنفوسیتT» وجود دارند که قادر هستند سلول‌های آلوده به ویروس را از بین ببرند. واکسیناسیون به‌صورت کارآمدتر و پایدارتر از ابتلای طبیعی، مجموعه دیگری از سلول‌های B و T با عنوان «سلول خاطره» را فعال می‌کنند که اگر یک فرد در آینده دوباره دچار عفونت شد، این سلول‌ها به‌سرعت شروع به تکثیر ترکیباتی برای تولید آنتی‌بادی کنند. درست است که واکسن‌ها، محافظت طولانی‌مدت در برابر بیماری‌های شدید ایجاد می‌کنند اما سویه‌های جدیدتر ویروس می‌توانند از مصونیت ایجادشده دربرابر عفونت بگریزند؛ بنابراین تیم‌های تحقیقاتی در حال اتخاذ چند رویکرد برای تولید واکسن‌های جدید هستند.
واکسن‌های دوظرفیتی
سال گذشته بعضی از شرکت‌ها برای مقابله با سویه امیکرون، نوعی واکسن دوظرفیتی را معرفی کردند که مانند واکسن‌های اصلی ام‌آر‌ان‌ای عمل می‌کند. ام‌آر‌ان‌ای یا «آرانای پیام‌رسان»، یک مولکول تک‌رشته‌ای است که اطلاعات ژنتیکی یک ژن را نسخه‌برداری کرده و آن را برای ساخت پروتئین منتقل می‌کند. زمانی که فردی این نوع واکسن را دریافت می‌کند، برخی از سلول‌های او دستورالعمل‌های ام‌آر‌ان‌ای را می‌خوانند و به‌طور موقت پروتئین‌های سنبله ویروس را تولید می‌کنند. پروتئین‌های سنبله قسمتی از سطح ویروس هستند که ویروس از آن برای ورود به سلول‌های بدن استفاده می‌کند و در هر سویه، می‌توانند متفاوت باشند. سنبله این ویروس‌ها به‌تنهایی بیماری‌زا نیستند اما پس از اینکه در بدن تولید شدند، سیستم ایمنی فرد آنها را به‌عنوان مهاجمان خارجی شناسایی کرده و با تولید آنتی‌بادی، نابودشان می‌کند. اگر فرد واکسینه‌شده بعد از مدتی دوباره با ویروس تماس پیدا کند، سیستم ایمنی بدن او با شناخت قبلی از سنبله‌ها، شروع به ازبین‌بردن ویروس می‌کند اما واکسن‌های دوظرفیتی در هر دز به‌جای یک نوع ام‌آر‌ان‌ای، حاوی دو نوع از این مولکول‌های پیام‌رسان هستند که یک مولکول آرانای حاوی اطلاعات ساخت پروتئین سنبله ویروس اصلی (یعنی همان ویروسی که اولین بار در ووهان چین شناسایی شد) و دیگری حاوی اطلاعات ساخت پروتئین سنبله واریانت امیکرون است. اگرچه آزمایش‌ها نشان می‌دهد که یک تقویت‌کننده «دوظرفیتی» نسبت به دز تقویت‌کننده واکسن اصلی، محافظت بهتری دربرابر امیکرون ایجاد می‌کند اما هنوز مشخص نیست که این مزیت در عمل تا چه میزان قابل توجه است.
فراتر از سنبله
بسیاری از واکسن‌های نسل اول کووید ــ ۱۹ تنها دربرابر پروتئین سنبله واکنش ایمنی ایجاد می‌کنند اما برخی از واکسن‌های نسل بعدی، با این امید که پاسخ ایمنی متنوع‌تری ایجاد شود، پروتئین‌های ویروسی دیگری را نیز هدف قرار می‌دهند تا تأثیر انواع سنبله‌های واریانت‌های جدید را کاهش دهند. درحالی‌که پروتئین سنبله، هدف اصلی سلول‌های سازنده آنتی‌بادی است، سلول‌های T می‌توانند بسیاری دیگر از پروتئین‌های ویروس کرونا را شناسایی کنند. به‌همین‌دلیل، مقابله با پروتئین‌های مختلف به محافظت افرادی که دچار نقص ایمنی هستند کمک بیشتری می‌کنند. احتمالا چنین واکسن‌هایی دربرابر تکامل ویروسی نیز انعطاف‌پذیرتر هستند، زیرا انواع دیگر پروتئین‌ها، تمایل به تغییر کمتری نسبت به پروتئین‌های سنبله دارند. هم‌اکنون برخی از شرکت‌های حوزه زیست‌فناوری، در حال توسعه این نوع واکسن هستند که در آن با استفاده از فناوری ام‌آر‌ان‌ای، دستورالعمل‌هایی شامل ساخت پروتئین‌هایی غیر از پروتئین سنبله ارائه می‌دهد. یکی از این شرکت‌ها، درحالی‌که آزمایش فاز سوم واکسن خود را پشت‌سر گذاشته، به دنبال دریافت مجوز استفاده در بریتانیا و استرالیا است.
ام آر‌ان‌ای‌های خودتقویت‌شونده
تغییر در فناوری ام‌آر‌ان‌ای، ممکن است واکسن‌ها را ارزان‌تر و قدرتمند‌تر کند و درعین‌حال عوارض جانبی را نیز به حداقل برساند. واکسن‌های تولیدشده با فناوری ام‌آر‌ان‌ای، حاوی دستورالعمل‌هایی است که در نانوذرات چرب بسته‌بندی می‌شوند. در نسخه به‌روزشده واکسن‌های آرانای خودتقویت‌شونده، به‌نام اس‌ای‌آران‌ای یا (saRNA)، حاوی دستورالعمل‌هایی هستند که به سلول‌ها دستور می‌دهد تا نسخه‌های بیشتری از سنبله تولید کنند. یعنی دز کوچک‌تر و بالقوه ارزان‌تر این نوع واکسن می‌تواند در مقایسه با واکسن‌های قبلی، پاسخ ایمنی مشابه یا قوی‌تری و با عوارض جانبی کمتر ایجاد کند. یکی از شرکت‌هایی که موفق به ساخت این نوع واکسن شده، هم‌اکنون مرحله سوم آزمایش خود را در ژاپن آغاز کرده است.
واکسن‌های استنشاقی
برخی از واکسن‌های کووید ــ ۱۹ به‌صورت افشانه، از راه بینی یا دهان استنشاق می‌شوند. این واکسن‌ها با تحریک پاسخ‌های ایمنی در نقطه‌ای که ویروس کرونا وارد بدن می‌شود (غشاهای مخاطی نازکی که روی بینی و دهان قرار دارند) می‌توانند ویروس را قبل از انتشار آن متوقف کنند. داده‌های حاصل از مطالعات حیوانی این نوع واکسن، شواهد این فرضیه را تایید می‌کنند و همین حالا حداقل پنج واکسن استنشاقی بینی، مجوز استفاده دریافت کرده‌اند که دو واکسن در چین، یک واکسن در ایران، یکی در هند و دیگری در روسیه ساخته شده است اما هنوز اطلاعاتی در مورد اینکه آیا این واکسن‌ها در کاهش عفونت یا انتقال ویروس بهتر از روش تزریقی عمل می‌کنند یا خیر منتشر نشده است.
واکسن‌های حفاظتی گسترده
حتی با وجود به‌روزرسانی واکسن‌های کووید ــ ۱۹، همیشه یک یا دو قدم از جهش‌های ویروسی عقب‌تر خواهیم بود. به‌همین‌دلیل دانشمندان امیدوارند واکسن‌هایی با حفاظت گسترده بسازند که توانایی مقابله با سویه‌های احتمالی آینده را نیز داشته باشد. توسعه‌دهندگان این نوع واکسن‌ها، نواحی خاصی از پروتئین سنبله را مورد هدف قرار می‌دهند که در برخی از انواع سویه‌ها، جهش پیدا نمی‌کنند و بدون تغییر باقی می‌مانند. یکی از این نواحی، دامنه اتصال گیرنده (RBD) است.
درحال‌حاضر حداقل دو تیم، یکی در دانشگاه واشنگتن در سیاتل و دیگری مؤسسه فناوری کالیفرنیا، در حال ساخت واکسن‌هایی موسوم به «واکسن موزاییکی» برای کرونا هستند. این نوع واکسن‌ها از نانوذراتی ساخته شده‌اند که هرکدام حاوی مولکول‌های آربیدی از ویروس اصلی کرونا و طیف متنوعی از همین خانواده مانند «ساربکوویروس» است. زمانی که «سلول‌های B»، آر‌بی‌دی‌های چسبیده به این نانوذرات موزاییکی را تشخیص می‌دهند، نوعی اتصال قوی با آنها ایجاد می‌کنند. درحقیقت، سلول‌های B که تنها با آربیدی واریانتی از ویروس مواجه می‌شوند، اتصال ضعیفی ایجاد می‌کنند اما در این فناوری جدید، محققان امیدوارند که استفاده از نانوذرات موزاییکی به مجموعه‌ای غنی از آنتی‌بادی‌ها منجر شود. مطالعات مرحله حیوانی این واکسن‌ها نتایج خوبی به همراه داشته و اولین آزمایش‌های بالینی آن نیز قرار است تا دو سال آینده آغاز شوند.
روزنامه جام جم
منبع: جام جم آنلاین
کلیدواژه: کرونا واکسن سازمان جهانی بهداشت پروتئین سنبله نوع واکسن ایجاد می کنند ساخت پروتئین واکسن ها کووید ــ ۱۹ پروتئین ها ام آر ان ای واکسن هایی آنتی بادی سویه ها شرکت ها سلول ها
درخواست حذف خبر:
«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت jamejamonline.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «جام جم آنلاین» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۱۵۵۲۳۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.
با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.
خبر بعدی:
(ویدئو) ثبت رقص و حرکات پروتئین-لیپید برای اولین بار
بدن ما با فعالیت زنده است و مملو از پروتئین‌هایی است که در غشاهای چربی گیر کرده‌اند یا داخل و خارج از سلول‌های آبکی شناور هستند. اکنون دانشمندان برای اولین بار رقص این دو را به تصویر کشیده‌اند: یک تانگوی مایع حاوی پروتئین‌ها و چربی‌هایی که به‌طور معمول در سلول‌ها حرکت می‌کنند.
به گزارش دیجیاتو، «کیان چن»، دانشمند و مهندس مواد در دانشگاه ایلینویز (UIUC) می‌گوید: «ما فراتر از گرفتن عکس‌های فوری، که ساختار را نشان می‌دهند، اما دینامیک ندارند، پیش می‌رویم تا به‌طور مداوم مولکول‌ها را در آب، یعنی وضعیت اصلی آنها ثبت کنیم. ما واقعاً می‌توانیم ببینیم که چگونه پروتئین‌ها پیکربندی خود را تغییر می‌دهند. یا در این مورد مشاهده کنیم که چگونه کل ساختار خودآرایی شده پروتئین-لیپید در طول زمان نوسان می‌کند.»
روش تصویربرداریاین تیم با بهینه‌سازی یک تکنیک تصویربرداری پرکاربرد به نام «میکروسکوپ الکترونی عبوری»، رقص پر جنب و جوش «نانودیسک» پروتئین غشایی را در مایع به تصویر کشیدند. این نانودیسک‌ها از پروتئین‌هایی تشکیل شده‌اند که در یک دولایه لیپیدی قرار گرفته‌اند که شبیه غشای سلولی است.
این تیم روش خود را «فیلمبرداری الکترونی» نامیده‌اند و داده‌های ویدیویی را با با مدل‌های رایانه‌ای که درمورد نحوه حرکت مولکول‌ها بر اساس قوانین فیزیک بود، مقایسه و تایید کرده‌اند.
تصور می‌شد که حرکت پروتئین‌های متصل به غشاء، با توجه به گونه‌ای که لیپید‌ها آنها را در جای خود نگه می‌دارند، نسبتاً محدود باشد. با این‌حال، برهم‌کنش‌های بین پروتئین‌ها و لیپید‌ها در فواصل بسیار بزرگ‌تر از آنچه قبلا تصور می‌شد، مشاهده شد.
پروتئین‌های غشایی سلول، حسگر‌ها و گیرنده‌های سیگنال هستند؛ بنابراین این تکنیک می‌تواند به پیشرفت‌های عظیمی در درک ما از نحوه عملکرد آنها منجر شود.
با تکنیک‌های موجود، پروتئین‌ها معمولاً به‌سرعت منجمد یا متبلور می‌شوند، بنابراین حرکت نمی‌کنند و تصویر را مات می‌کنند. یا توسط پرتو ایکس و پرتو الکترون که برای تصویربرداری استفاده می‌شود، آسیب می‌بینند. اما این روش یک تصویر بی‌جان از یک پروتئین ساکن ارائه می‌کند که معمولاً تا و خم می‌شود و دانشمندان را قادر می‌سازد تا بر اساس ساختارش استنباط کنند که چگونه با مولکول‌های دیگر تعامل می‌کند.
برخی از تکنیک‌های تصویربرداری، از یک برچسب مولکولی فلورسنت برای ردیابی مولکول‌ها در حین حرکت، به جای تماشای مستقیم پروتئین استفاده می‌کنند.
در این مورد، محققان یک قطره آب را در داخل دو ورقه نازک گرافن حبس کردند تا از خلاء میکروسکوپ الکترونی محافظت کنند. در این قطره آب، نانودیسک‌هایی از پروتئین‌ها و لیپید‌های بدون برچسب وجود داشت که تیم توانست «رقصیدن مولکول‌ها» را مشاهده کند.
مشاهده رقص مولکول‌ها کد ویدیو دانلود فیلم اصلیدانشمندان علم مواد حداقل یک دهه تلاش کرده‌اند تا از فعالیت مولکول‌های بیولوژیکی در مایعات فیلمبرداری کنند. اما نتوانستند به وضوح، دینامیک پروتئین پیوسته را مشاهده کنند.
با برخی تغییرات دقیق در رویکرد، چن و همکارانش مجموعه پروتئین-لیپیدی خود را برای چند دقیقه، نه چند میکروثانیه، تصویر کردند. نکته مهم این است که آنها سرعت نفوذ الکترون‌ها به نمونه را کاهش دادند و روی داربست گرافن کار کردند تا با موفقیت از مجموعه پروتئین-لیپیدی فیلمبرداری کنند.
«جان اسمیت»، دانشجوی فارغ التحصیل مهندسی مواد UIUC، نویسنده اول مقاله، می‌گوید: «درحال حاضر، این واقعاً تنها راه آزمایشی برای فیلمبرداری از این نوع حرکت در طول زمان است. زندگی در مایع، در حرکت است. ما در تلاش هستیم تا به بهترین جزئیات این ارتباط از روشی تجربی دست یابیم.»
در مورد سایر تلاش‌ها، تکنیک‌های تصویربرداری بهبودیافته، جزئیات باورنکردنی را درمورد انواع اتفاقات میکروسکوپی آشکار می‌کنند. از تماشای نحوه شکل‌گیری پوشش بیرونی ویروس گرفته تا گیراندازی پروتئین‌هایی که به صورت توده در بیماری‌هایی مانند آلزایمر متلاشی می‌شوند.
اکنون هوش مصنوعی را به این ترکیب اضافه کنید تا شکل سه بعدی هر پروتئین شناخته شده برای علم را پیش‌بینی کنید. به‌نظر می‌رسد که دوره جدیدی از تحقیقات بیولوژیکی آغاز شده است.
این تحقیق در Science Advances منتشر شد.
خودکشی از رزیدنتها به پزشکان رسیده؛ چرا دکتر سمیرا آلسعیدی خودکشی کرد؟/ «خودکشی پزشکان بهمثابه یک انتحار اجتماعی است»